Puls inaczej tętno to jeden z najważniejszych parametrów życiowych człowieka. Na podstawie tego pomiaru można określić ogólny stan zdrowia pacjenta oraz kondycję serca, dlatego warto wiedzieć, jakie wartości pulsu są prawidłowe.
Dlaczego puls jest taki ważny?
Mianem pulsu określa się ilość uderzeń, które serce wykonuje w czasie jednej minuty. Zazwyczaj jest niski w spoczynku, a na skutek wysiłku fizycznego lub silnego stresu ulega podwyższeniu. Choć wartość tętna danej osoby jest kwestią indywidualną, zwykle osoby o lepszej kondycji mogą pochwalić się nieco niższymi, a gorszej wyższymi wartościami tego parametru. Regularne badanie pulsu pomaga ocenić czy organizm jest w dobrej kondycji oraz wychwycić ewentualne nieprawidłowości w pracy układu sercowo-naczyniowego. Zarówno zbyt wysokie jak i zbyt niskie tętno może świadczyć o rozwoju groźnych chorób, dlatego nie można bagatelizować znacznych odstępstw od normy.
Jak poprawnie wykonać pomiar pulsu?
Puls najczęściej mierzy na tętnicy promieniowej, gdyż tam najłatwiej jest wyczuć ruch ścian tętnic. Tego pomiaru można również dokonać na tętnicach: szyjnej, podkolanowej, udowej, ramiennej czy grzbietowej stopy. W tym celu należy umieścić palec środkowy i wskazujący w zagłębieniu pod nadgarstkiem tuż obok kciuka. Po wyczuciu tętna trzeba liczyć uderzenia przez 15 sekund, a następnie pomnożyć otrzymany wynik przez cztery. Do pomiaru pulsu służą również pulsoksymetr, ciśnieniomierz wyposażony w tę dodatkową funkcję oraz opaski sportowe.
Normy pulsu
Wartości prawidłowego pulsu zależą od wieku pacjenta. Zgodnie z tą zasadą tętno:
- płodu to 110-150 uderzeń na minutę,
- niemowląt – 130 uderzeń na minutę,
- dzieci – 100 uderzeń na minutę,
- młodzieży – 85 uderzeń na minutę,
- dorosłych – 60-100 uderzeń na minutę,
- kobiet w ciąży – 80-100 uderzeń na minutę,
- seniorów – 80 uderzeń na minutę.
Podczas badania tętna przez pracowników ochrony zdrowia, poza częstotliwością bierze się pod uwagę także inne jego cechy tj. miarowość, napięcie, symetryczność, wypełnienie czy chybkość. Warto również wiedzieć, że podczas snu plus wynosi tylko 40-50 uderzeń na minutę, gdyż wtedy dochodzi do spowolnienia funkcji życiowych.
O czym świadczy nieprawidłowy puls?
Zbyt wysokie tętno może być objawem nadczynności tarczycy, podwyższonym poziomie cholesterolu lub glukozy we krwi, a także zastawkowych chorób serca oraz posocznicy. Niski puls również bywa niebezpieczny dla zdrowia pacjenta, gdyż może doprowadzić do omdlenia na skutek spadku natlenienia układu nerwowego. Natomiast niskie tętno w połączeniu z wysokim ciśnieniem krwi pojawia się często u osób skrajnie odwodnionych. Jest również sygnałem ostrzegającym, że należy jak najszybciej wykonać badania w kierunku miażdżycy.