Migracja zarobkowa jest pojęciem znanym nam od dekad, a wyjazdy do pracy do krajów, w których pracownicy opłacani są bardziej godziwe niż w ojczyźnie, nikogo nie dziwią. Emigrantami przyzywającymi do Polski w celach zarobkowych są m.in.: Ukraińcy, Białorusini, Rosjanie, Wietnamczycy, Chińczycy czy Hindusi. W jaki sposób mogą legalnie zatrudnić ich polscy pracodawcy? Czy karta pobytu to wystarczający dokument?
Czym jest karta pobytu?
Karta pobytu jest dokumentem wydawanym obcokrajowcowi przebywającemu legalnie na terenie Rzeczypospolitej. Do jej uzyskania prawo mają osoby, które uzyskały zezwolenie na pobyt czasowy lub stały, a także na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej. Dodatkowo dokument ten wydawany jest także cudzoziemcom, którym udzielono ochrony uzupełniającej, zgody na pobyt ze względów humanitarnych albo statusu uchodźcy w Polsce. Karta stałego pobytu przyznawana jest na czas nieokreślony, jednak zgodnie z prawem konieczna jest jej wymiana co 10 lat. Do jej uzyskania uprawnieni są cudzoziemcy spełniające określone w przepisach warunki. Dokument wyglądem przypomina polski dowód osobisty i stanowi potwierdzenie tożsamości cudzoziemca w czasie jego pobytu na terenie Rzeczypospolitej. W karcie pobyt zawarto podstawowe informacje dotyczące posiadającej ją osoby. Jej uzupełnienie stanowią adnotacje, będące dodatkowymi informacjami związanymi z charakterem pobytu cudzoziemca na terenie Polski.
Czy karta pobytu uprawnia do zatrudnienia na terenie Rzeczypospolitej?
Najważniejszym prawem, które daje dokument jest to, że karta stałego pobytu uprawnia do podjęcia pracy w Polsce (lexadvena.com). Oznacza to, że na podstawie tego dokumentu pracodawca ma możliwość legalnego zatrudnienia obcokrajowca. Dotyczy to także zezwoleń wydawanych na czas określony. Na dokumencie powinna zawarta być adnotacja „Dostęp do rynku pracy” bądź „Praca sezonowa”. Warto jednak zaznaczyć, że nie zawsze oznacza pełną dowolność w zdobywaniu zatrudnienia przez cudzoziemca. Na przykład, w przypadku karty pobytu wydanej na pobyt czasowy z tytułu pracy, prawo do podjęcia zatrudnienia ograniczone jest jedynie do jednego pracodawcy. Karta pobytu może także zawierać adnotację „Niebieska karta UE”, która daje zezwolenie na wykonywanie przez cudzoziemca pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji. Przed zatrudnieniem obcokrajowca pracodawca ma obowiązek sprawdzić, jaki typ karty pobytu posiada potencjalny pracownik.
O czym jeszcze trzeba pamiętać, zatrudniając cudzoziemca?
Warto zaznaczyć, że wspomniane wcześniej karty stałego lub tymczasowego pobytu nie są jedynymi dokumentami, które zezwalają na legalne zatrudnienie obcokrajowca na terenie Rzeczypospolitej. W przypadku ich braku pracodawca może wystąpić do właściwego organu (wojewody lub starosty) o wydanie zezwolenia na pracę cudzoziemca (typ A, B, C, D, E lub S) bądź o wpis do ewidencji oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi (możliwe jedynie dla obywateli: Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji i Ukrainy podejmujących pracę Polsce). Od konieczności uzyskania zezwolenia na prace występują ściśle ustalone w przepisach reguły. Należy także zaznaczyć, że obywatele Unii Europejskiej mają nieograniczony dostęp do rynku pracy w Polsce. Oznacza to, że podjęcie przez nich pracy nie wymaga dodatkowych dokumentów.
Podczas zatrudniania osoby z zagranicy konieczne jest podpisanie z cudzoziemcem umowy, która przetłumaczona została na jakiekolwiek w pełni zrozumiały dla niego język (nie musi być to jego ojczysty). Kolejnym ważnym podczas zatrudniania krokiem jest wykonanie kopii dokumentu pobytowego do akt osobowych. Gdy wymaga tego forma zatrudnienia, konieczne jest także zgłoszenie pracownika do ubezpieczenia społecznego w ciągu 7 dni od daty rozpoczęcia pracy. Co ważne, w stosunku do cudzoziemców obowiązują polskie przepisy prawa pracy oraz wynagrodzenia minimalnego.